| Introductie | Zulke opvattingen van het vegetarisme hebben jaren lang voor onderlinge twist gezorgd binnen de NVB. De naam, zo werd steeds gezegd, is niet ontleend aan de latijnse woord voor plant, maar aan het woord 'vegetus' dat gezond, krachtig betekent. Men wilde zelfs de NVB omvormen tot de Humanitariers bond. Dit alles ging veel verder dan de bedoeling van de Heer A. Verschoor die in 1894 zijn brochure "Een bond voor vegetariers. Oproep tot alle voorstanders van vereniging." de start gaf tot de NVB. 'Vegetariërs', zo schreef hij, 'zijn diegenen, wier voeding bestaat uit producten van het plantenrijk, desverkiezend met toevoeging van eieren, melk, boter en kaas'. Verschoor had vanwege zijn slechte gezondheid contact met de Engelsman dr. Allinson, bekend vanwege zijn broodrecept, die hem op een vegetarische dieet zette. Zo tevreden was hij dat hij in verscheidene tijdschriften propaganda maakte ervoor. Niet tevreden over de resultaten besloot hij tot de brochure. Zijn vriend M. Valk Lzn. stond hem meteen terzijde en zij namen beide zitting in een voorlopig comite die verder bestond uit H.W. Cornelis, A.J.J. Ebeling, A.D. Holterman, C. van der Hucht-Kerkhoven, Edouard Reich en J.F.A. Vlaanderen. De oprichtingsvergadering die zij voorbereidden werd gehouden op 30 september 1894 in Den Haag waar gemeld kon worden dat er 33 vegetariers en 14 sympathisanten zich hadden aangemeld. Bij de eerste aanmneldingen zaten ds. Adama van Scheltema en J.H. Breijer, beiden vroege vegetariers die echter niet konden komen. De dominee was reeds gevraagd om de eerste voorzitter te worden doch hij zag er van af vanwege zijn leeftijd. Wel aanwezig waren i.i.g. Felix Ortt, Marie Jungius, J.L. van der Coeverring en P. van der Molen, en wellicht ook de heren Wierts van Coehoorn en Fricke, en mw. P.C. Meuleman-Van Ginkel. Er werd een bestuur benoemd die bestond uit: A. Verschoor, voorzitter; mw. C. van der Hucht-Kerkhoven, 2e voorzitter; M. Valk, 1e secretaris; H.W. Cornelis, 2e secretaris; A.D. Holterman, penningmeester; mej. A.J.J. Ebeling, 2e penningmeester; en de gewone bestuursleden
mej. H.M.A. Jungius en dr. E. Reich.
Vanwege de bescheiden middelen werd besloten eerst de verkrijgbaarheid van vegetarisch
voedsel te bevorderen. Hiertoe werd een systeem van premies voor restauranthouders en
volksgaarkeukens ingesteld, dat echter niet aan de verwachtingen voldeed. Pas in 1897 werd
begonnen met een tijdschrift, de Vegetarische Bode.
In de eerste jaren werden enige pogingen gedaan om een consumenten-cooperatie op te zetten, die
producten als plantenboter, olijfolie en zuidvruchten zou distribueren onder leiding van H. Groustra.
Het gebruik van de producten werd spoedig zo algemeen dat de verkrijgbaarheid geen probleem
opleverde. Vanaf 1908 ging een keuringsdienst zich bezighouden met de controle op bepaalde
producten. De Clerq onderhandelde met fabrikanten die een percentage van hun omzet aan de
NVB wilden afdragen, wanneer hun producten door de bond werd aanbevolen. Hij steunde ook
inlichtingen en literatuur op aanvraag rond en gaf deze activiteiten de naam 'Vegetarische Bureau',
toen de bijdragen van enige leden hen in staat stelden een secretaresse aan te nemen. Vanaf 1906
werden de kosten door de NVB gedragen. 1908 toen hij aftrad mocht hij het 'Vegetarische Bureau'
niet houden. Het werd overgenomen door A. Meyroos. In 1906 kreeg de NVB een erfenis van
70.000 van J.J. Dumas. Hierdoor konden de uitgaven stijgen van ten hoogste 1000 jaarlijks naar
7000. NV Vegetus, opgericht 1903 ter ondersteuning van vegetarische restaurants BAK Vele dienstwigeraars waren vegetarier. Opening 29 dec 1908 hotel-restaurant 'Pomona' (hr en mw Verhoeff) Catharijnesingel 80, Utrecht Zoek uit: NV. Vegetus wat is lid en wat is buitengewoon lid waar zijn statuten grafiek ledenbestand in 1994 congres in Den Haag wegens 100 jaar vegetarisme in Ned |