Het woord komt uit het Frans en werd voor het eerst gebruikt door l’Abbe Baudeau in 1765. Hij was de redacteur van het eerste tijdschrift van de Physiocraten, Ephémèrides du Citoyen, en in nummer van december 27 van de eerste jaargang definieerde hij, "cette vertu qui n'a point de nom parmi nous (l'amour générale de l'humanité) que nous oserions appeler humanisme, puis qu'enfin il est tems de créer un mot pour une chose si belle, si nécessaire, et qui devroit être si commune."deze virtue die geen naam heeft onder ons (de algemene liefde voor de mensheid) dat wij ons veroorloven te noemen humanisme, dat het tenslotte tijd is om een woord te creëren voor zoiets mo ois, als noodzakelijk, en wiens verspreiding zo algemeen is. [this virtue which does not have a name among us (love general of humanity) that we let us dare to call humanism, then that finally it is tems to create a word for a so beautiful thing, if necessary, and who devroit to be so common.]Littre, E.
1874 Dictionnaire de la langue Francaise
HUMANITAIRE adj. Neologisme. Qui interesse l'humanite entiere S.m. Partisan de l'humanite
consideree comme un grand etre collectif. etym. Voy. humanite
HUMANITAIRERIE s.f. La gent humanitaire, mot de plaisanterie et de denigrement forge par A.
de Musset: Le monde sera propre et net comme une ecuelle; L'humanitairerie en fera sa gamelle.
Dial. de Dupont et Durand
HUMANITARISME s.m. Neologisme. Systreme, doctrine humanitaireWNT:
menschenliefde - gezien als [grieks woord]; van eenen mensch jegens de anderen; de heilige zede... der menschenliefde, Ten Brink, Rom. 4, 87
menschelijkheid - 3. zachtheid, mededoogen, menschlievendheid. Humaan, humanist.
menschelijk2. Humanitas B.
Het grote complex 'natura humana' omvat, zoals wij zagen, niet alleen de menselijk kenmerkende eigenschappen van het individu, maar ook de sociale relaties van menen. Aldus treedt het een latente moment in actie en onderwerpt zich in gelijkvormigheid. Deze actieve moment wordt een ideaalbeeld, van de mensheid op zich, van de 'humanitas' in de zin van barmhartigheid, zachtheid (goedetierendheid), redelijkheid, verzoening, onbaatzuchtig, welwillendheid, vrijgevigheid, minzaamheid, vriendelijkheid, hoffelijkheid. Ook hier laten de verschillende nuances van het begrip zich het beste nagaan bij Cicero.Als volgende trede van de persoonlijk-culturele ontwikkeling betekent 'humanitas' de consideratie van de gevoelens van de naaste, zelfs van zich fouten, betekent het de offerwilligheid tegenopver de vriend, de danmkbaarheid tegenover de weldader.Zich in de Groep N 'humanitas' gelijkgezet wordt met 'fijnheid van de rede', zo betekent ook binnen Groep B 'humanitas' de elegantie van de vorm, dat met opgeruimdheid gepaarde tactgevoel, de ' …. ' in tegenstelling tot ' ….. ':Ook in het politieke leven bewijst de 'humanitas' zich als een zedelijke kracht, namelijk als zachtheid tegenover de overwonnen vijand:en als ruimhartigheid in de toepassing van bestuurstechnische maatregelen:Weliswaar had juist in het politieke leven het woord 'humanitas' soms een niet uitsluitend gunstige betekenis, namelijk in het geval wanneer het zooveel betekent als 'inpalmende vriendelijkheid'. Zo vertelt C. nepos Alcibiades tot koning Pharanabazus gevlucht was:De verschillende betekenisnuances van 'Humanitas B' laten zich omgeveer door de volgende ordeningsschema.Humanitas B: = menselijkheid, mensdom
- consideratie - zachtheid tegen overwonnen vijanden
- met ruimhartigheid gepaardgaande tactgevoel - tolerantie in de bestuur - inpalmende vriendelijkheid in de politiek'Humanitas N' werd reeds in de tijd van Cicero in de eerste instantie toegepast op de onderlinge verhoudingen van de Romeinse staatsburgers. Maar juist in de geschriften van Cicero vindt een uitbreiding plaats van 'humanitas B' over de staatsgrenzen heen geldend. Naast de 'homo Romanus' treedt de 'homo humanus' op, naast de staatsplicht treedt de plicht op tot een algemener en moreel verdiepte menselijkheid, naast de nationaliteit van het mensdom. Reitzenstein vermeldt: 'dat met de dood van Cicero en Varros het woord zelf zijn leven verloren lijkt te hebben'. Toch hebben wij juist in post-ciceroonse tijd twee kenmerkende verklaringen van het wezen van 'humanitas B'. Een staat van Seneca3. Humanitas Hs.
Humanitas Hs. Staat in nauwe samenhang met Humanitas B. De deugden leerden tot een …… scholing van het verstand.xxxxDe andere ongeveer gelijke inhoud vindt men bij Plinius. Voor Seneca heeft 'humanitas' ongeveer dezelfde betekenis als het geloof in de natuurlijke goedheid van de mens, daarom zal, als hij deze op een andere plaats (Ep. 95, 33) uitgedrukt heeft, de mens van de mensen is heilig.Deze omvangrijke betekenisgroep 'humanitas B' mag men zien als een betekenisgeschiedkundige voortgang van de griekse ' …. ' en daarmee als een typische drager van hellenistische cultuur op romeinse bodem.
1. Welgezindheid tegenover de medemens, vriendelijkheid
2. Liefde voor onderdanen
3. Blijken van vriendelijkheid
Gods liefde voor mensen
Over de aard van de samenhang tussen 'humanitas' en ' ….. ' zijn de meningen verdeeld.

Humanitarisme als woord