Klaas Brok

Geslacht:	Man
Vader:	Cornelis Jacobs Brok
Moeder:	Baukje Sjoerds Jansma
Geboren:	15 Nov 1873	Wynaldum, Barradeel
Overleden:	17 Apr 1944	Assen
Beroep:		journalist
Aantekeningen:	Brok, die de lagere school doorliep en landarbeider werd, kwam op jeugdige leeftijd met het socialisme in aanraking. Hij was secretaris van afdeling Wynaldum van de Sociaal-Democratische Bond (SDB). Vanwege zijn overtuiging werd hij ontslagen. Omdat het voor hem onmogelijk was in de omgeving werk te vinden, volgde Brok een cursus machineonderhoud. Na 1895 trok hij als machinist door Nederland om in zijn bestaan te voorzien, maar bleef actief voor de landarbeiders. Hij schreef in het blad De Landman. Werkzaam bij het bedrijf De Veluwe van de vooruitstrevende verffabrikant F.A. Molyn, leerde hij daar Rika Troelstra kennen, de zuster van P.J. Troelstra. Via haar kreeg hij contact met Henriette Roland Holst en Herman Gorter, voor wie hij zijn leven lang een grote bewondering koesterde. In 1900 vertrok Brok naar Den Haag. Daar zette hij zich in voor de SDAP en werd in 1902 voorzitter van de Haagsche Federatie van de partij. Tevens was hij redacteur-administrateur van het partijweekblad Vooruit. In 1903 getrouwd vestigde hij zich in Velsen, waar hij in 1907 in de gemeenteraad werd gekozen. Brok zat tijdens de tweede spoorwegstaking van 1903 in het Haagsche Comité van Verweer, maar was vertrouwensman in Heerenveen. Brok, die landbouwer wilde worden, spaarde met zijn vrouw geld. In 1912 kochten zij bij Rolde een ontginningsboerderij en stichtten in Rolde een afdeling van de SDAP. Hij kwam in 1913 daar als eerste socialist in een Drentse gemeenteraad en stelde zich tevens kandidaat voor de Provinciale Staten, maar werd pas in 1916 in de Staten gekozen. Brok was een onvermoeibare propagandist voor de SDAP in Drenthe. De aanhang groeide sterk en overal ontstonden afdelingen. Op de fiets bestreek hij de gehele provincie. Niet iedereen zag hem graag komen. De vrije socialisten, sterk in de venen, bestreden hem heftig. Bovendien scholden tegenstanders van rechts zijn kinderen uit voor 'rooie rotbrokken'. In 1917 werd Brok bezoldigd propagandist en redacteur van het partijblad Drentsch Volksblad. Hij was ook voorzitter van het SDAP-gewest en jarenlang afgevaardigde uit Drenthe in de partijraad. Na de invoering van het algemeen kiesrecht boekte de SDAP bij de Statenverkiezingen in 1919 een grote overwinning en werd Brok de eerste socialistische gedeputeerde van Drenthe. Deze functie vervulde hij tot zijn dood. Velen leefden in Drenthe nog in diepe armoede. Over de nood in de venen publiceerde zijn echtgenote in 1925 een serie artikelen in Het Volk. Uiteindelijk ontstond in 1926 de Centrale Vereeniging voor den Opbouw van Drenthe, die onder auspiciën van de Commissaris van de Koningin J.T. Linthorst Homan en Brok stond. De vereniging probeerde de toestand zowel economisch als sociaal-cultureel te verbeteren. Brok was betrokken bij de werklozenzorg en de totstandkoming van het ontginningsdorp Witteveen. Het echtpaar Brok-Troelstra richtte tal van socialistische verenigingen op, zoals fanfares, zangkoren en toneelverenigingen. Na de Duitse inval bleef Brok aan als gedeputeerde, wat hem zwaar viel. Thuis waren er joodse onderduikers. In maart 1944 werd hij ziek en hij stierf op 17 april. Op het graf van hem en zijn vrouw, die kort na hem stierf, werd de inscriptie aangebracht: 'Hun leven was werken voor de gemeenschap'. PUBLIKATIES: Het platteland (Groningen z.j.; onder pseudoniem K.C. Brock); Parlementarisme, volkswetgeving en sociaaldemocratie (Amsterdam z.j.; door Karl Kautsky, bewerkt door K.C. Brock); Vijf en twintig jaar Sociaal Democratie in Drente (z.pl. 1939; met anderen). LITERATUUR: Vliegen, Kracht III, 80-81; C.A.M. Diepenhorst, De Sociaal-Democratie in de residentie (Den Haag 1932); J. de Roos, Besturen als kunst. Lokale sociaal-democraten 100 jaar verenigd (Amsterdam 2002). PORTRET: K.C. Brok, uit: Vliegen, Kracht III, t.o. 80 Auteur: Jannes Houkes Oorspronkelijk gepubliceerd in: BWSA 2 (1987), p. 24-25

Gezin 1

Huwelijkspartner:	Hendrika Troelstra	geb. 21 Nov 1867 overl. 15 Aug 1944
Huwelijk:	13 MEI 1903	Den Haag
Kinderen:
	Grietje Brok	geb. 1908
	Renschje Brok	geb. 1909