Gerrit Willink

Geslacht: Man
Vader: Arnold David Willink
Moeder: Jeanne Marie Nutges
Geboren: 10 Dec 1814 Amsterdam
Overleden: 26 Feb 1876 Nice, Frankrijk
Aantekeningen: WILLINK VAN BENNEBROEK, GERRIT, * Amsterdam 10 dec. 1814, f Nice 26 febr. 1876. Zn. van Arnoud David Willink (1783-1854) en Johanna Maria Nutges, vrouwe van Bennebroek. Stud. jur. Leiden 1833. Hij huwde op 30 mrt. 1843 te La Tour de Peilz (bij Vevey, Zwitserland) met zijn volle nicht Elisabeth Aleyda Nutges (1816-1899). De jurist W. behoorde tot een invloedrijke en zeer welgestelde familie van Amsterdamse doopsgezinden. Van zijn moeder erfde hij de titel heer van Bennebroek en via haar verwierf hij het gelijknamige huis (tussen Hillegom en Heemstede). Daarnaast verkreeg hij verscheide-ne andere voorname huizen in eigendom. Het is opvallend dat W., die later toch zo'n indepen-dentistische weg opging, nimmer de beslissing heeft genomen afstand te doen van het aan de ambachtsheerlijkheid verbonden 'recht van agre-atie' op het beroepen van een herv. predikant. Ettelijke standgenoten deden dat na 1850 wel. Omstreeks 1845 was W. actief in het Bel-gisch Evang. Genootschap en in de Vergade-ringen van de Chr. Vrienden; de Vergadering van jan. 1846 benoemde hem met anderen in een commissie die de gemeente Amsterdam om ver-gunning moest vragen voor de oprichting van een bijzondere school (gerealiseerd in 1848). In de zomer van 1846 kwam hij in Vevey (bij Genève) in aanraking met de 'Broeders' van de 'Vergadering van Gelovigen', die daar sinds het tweede bezoek van John N. Darby (1839) ver-schillende gemeenten hadden gesticht. W. was enthousiast over wat hij daar meemaakte. Terug in Nederland kwam hij in botsing met reveil-vrienden als I. da Costa en G. Groen van Prinsterer, die afwijzend tegenover de nieuwe beweging stonden, maar wel met hem bevriend bleven. Aanvankelijk begon W. de bijeenkom-sten van de 'Vereeniging van Wormser' te bezoeken, genoemd naar de toen nog afgeschei-den Amsterdamse deurwaarder J.A. Wormser. Deze diensten deden W. nog het meest aan de Zwitserse 'Vergaderingen' denken. Veelzeg-gend is dat in het voorjaar 1848 de afgescheiden predikant A. Brummelkamp een dochtertje van hem doopte, en wel in hun eigen huis aan de Amsterdamse Lauriergracht in tegenwoordig-heid van wel tachtig afgescheidenen. Toch kon ook de spiritualiteit der afgeschei-denen W. niet bevredigen. Na nieuwe reizen (in 1848/49 en 1850) naar Vevey en het Franse Avignon, Pau en Nice koos hij definitief voor de nieuwe beweging; in 1851 kwam het tot een breuk met de doopsgez. kerk en met Wormsers Vereeniging (met Wormser zelf bleef de ver-standhouding goed). Op 20 okt. 1851 begon W., zoals hij aan zijn vrienden schreef, met zijn vrouw "de dood des Heeren te verkondigen" (d.w.z. avondmaal te vieren) in gemeenschap met de 'Broeders' in Zwitserland en Frankrijk. Dat zal vooral gebeurd zijn in hun Amsterdamse huis aan de Keizersgracht. Drie jaar lang ston-den zij praktisch alleen; pas omstreeks 1854 ont-stonden er 'Vergaderingen van Gelovigen' in Nederland. Dat proces werd niet het minst gesti-muleerd door brochures die W. uit het Frans vertaalde en in 1851 en 1853 op eigen kosten publiceerde. In apr. 1855 begon W. met de uitgave van de periodiek Getuigenis van discipelen des Woords. Hierin gaf hij naast vertalingen van Engelse enFranse artikelen ook artikelen van eigen hand. Het werd de eerste periodiek onder de Ned. 'Vergaderingen van Gelovigen', in betekenis geleidelijk verdrongen door de Bode des Heils in Christus, in 1858 gestart door H.C. Voorhoeve. Van ca. 1854 tot 1866 bewoonde W. kasteel Oud-Poelgeest, familiebezit in Oegstgeest; in die tijd kwam de Leidse 'Vergadering' daar samen. Te midden van de groeiende en zich uitbreiden-de Ned. 'Vergaderingen' fungeerde W. als hooggewaardeerde nestor, naast jongere voor-gangers als H.J. Lemkes en H.C. Voorhoeve. Samen met zijn vrouw bleef hij lange familie- en gezondheidsreizen ondernemen naar Vaud en de Franse Rivièra. Tijdens één daarvan overleed hij in 1876 in Nice. G e s c h r. : Getuigenis van discipelen des Woords, 5 dln., Amst. (etc), 1856-1874. Hij vertaalde: J.N. Darby, De kerk naar het Woord, Amst. 1851. - [Anoniem], Een blik op de afscheiding, uit het oog-punt van hare geschiedenis in den Bijbel, en uit dat van de ver-antwoordelijkheid der geloovigen, Amst. 1853 [vermoedelijk van J.N. Darby en/of CF. Recordon]. - [Anoniem], De heer-lijke toekomst en het persoonlijk koningryk van onzen Heere Jezus Christus, Amst. 1853 [vermoedelijk van J.N. Darby en/of CF. Recordon]. H s s: Brieven [verzameling W., Réveilarchief UB Amsterdam] L i t.: B. de Gaay Fortman, Een Réveilman Darbist gewor-den. In: ST, XXXI (1942), 522-527. - W.J. Ouweneel, Het verliaal van de 'Broeders', 2 dln., Winschoten 1977-1978, reg. in v. - Dez., Het Nederlands Réveil en het zogenaamd Darbisme. In: Aspecten van het Réveil, o.r.v. J. van den Berg (e.a.), Kampen 1980, 195-199. - M. te Velde, Ontmoeting tussen Afscheiding en Darbisme. In: De Hoeksteen, XIII (1984), 58-65.
W.J. OUWENEEL
Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme, deel 6

Gezin 1

Huwelijkspartner: Elizabeth Adelaide Nutges geb. 1816 overl. 22 OKT 1899
Huwelijk: 30 MRT 1843 La Tour De Peilz
Kinderen:
  David Aarnoud Willink Male geb. 16 Jan 1844 overl. 20 Dec 1891