Jacobus Gaastra

Geslacht:	Man
Vader:	Douwe Gaastra
Moeder:	Riemke Martens
Geboren:	14 Aug 1913	Sneek
Overleden:	19 Sept 1944	Sint Nicolaasga, Doniawerstal
Beroep:		fabrikant
Aantekeningen:	Last Name: Gaastra First Name: Jacobus Date of Birth: 14/08/1913 Date of death: 19/09/1944 Rescuer's fate: murdered imprisoned Cause of Death: EXECUTION Nationality: THE NETHERLANDS Gender: Male Profession: BAKER Place during the war: Sneek, Friesland, The Netherlands Rescue Place: Sneek, Friesland, The Netherlands Rescue mode: Hiding File number: File from the Collection of the Righteous Among the Nations Department (M.31.2/4808) Abraham Worms was working at a Jewish hospital in Amsterdam when, in 1943, it was announced that all the patients and staff were going to be deported to Westerbork. Abraham and two nurses, R. van Dam and L. Brommet, managed to escape, but they had nowhere to go. One of the nurses turned to a non-Jewish friend whom she knew had connections with the Resistance. All three refugees were told to go to Sneek, Friesland, where Jacobus Gaastra, an active member of the local Resistance movement, met them. Gaastra, a baker, lived with his wife and their infant son in a two-story house. The family used the house to shelter fugitives temporarily. In and around the house, the Gaastras had constructed several hiding places. First they hid the two nurses in a permanent shelter, keeping Abraham under their own roof until a safe address could be found. Actually, Abraham ended up spending his entire time in the Gaastras' home. Jacobus and Martzen never asked for any financial compensation for food and clothing. Their sole motive was neighborly love and the desire to help people in their hour of need. In May 1944, the Gaastras' second child was born. At this point, Abraham moved in with Jacobus's parents, Douwe and Riemke Gaastra. They had been the only people who knew of his presence. Abraham remained with them until the end of the war. On September 13, 1944, after "Dolle Dinsdag," Jacobus was apprehended and imprisoned. The German authorities executed him on September 19, 1944, "to set an example." A memorial plaque commemorating the courageous deeds of Jacobus Gaastra has since been mounted at Kleinzand 71, Sneek, premises that were originally Douwe Gaastra's workshop and that now house a museum of Dutch Railways. Abraham and Martzen stayed in touch even after the war. On May 5, 1991, Yad Vashem recognized Jacobus Gaastra, his wife, Martzen Gaastra-ten Hoeve, and his parents, Douwe Gaastra and Riemke Gaastra-Martens, as Righteous Among the Nations. ==== Op 17 september 1944, de dag waarop de geallieerde luchtlandingstroepen in het kader van operatie 'Market Garden' bij Arnhem en Nijmegen werden neergelaten om een overgang over de grote rivieren te forceren, werd aan het spoor- en tramwegpersoneel order gegeven om in staking te gaan. Op 18 september reed er nog een tram bij St.Nicolaasga in de richting van Lemmer. De plaatselijke Knokploeg greep in. De passagiers moesten uitstappen en de vuren werden gedoofd. Het personeel kreeg te horen dat ze voorlopig wel met vakantie konden gaan. Dit voorval werd door de bezetter hoog opgenomen en als represaille werden op 19 september, de dag waarop de landelijke staking volledig was, bij St.Nicolaasga drie verzetsmensen geëxecuteerd, te weten: Jacobus Gaastra, Berend Julius en Johannes Prins. Koos was een felle strijder voor vrijheid en recht. Zijn calvinistische levensovertuiging gaf hem de kracht en de volharding, tot daden die hem ver boven vele van zijn geloofsgenoten deed uitsteken. Van een lijdelijk Christendom moest hij niets, maar dan ook niets hebben. Reeds, in de zomer van 1942, toen de bezettende macht steeds intensiever tegen onze Joodse medeburgers ging optreden was hij bereid wanneer dit zou moeten, zijn huis open te stellen en zoveel te herbergen, als maar enigszins mogelijk was. Zijn gezegde was steeds: ,,'k Heb mijn leven er voor over, waarom zou ik dan mijn geld en goed er niet aan wagen". Toen hij als oud-militair zich moest melden voor krijgsgevangenschap heeft hij persoonlijk verschillende jongens bezocht en bewerkt om in geen geval een „Ausweis" te halen en wanneer ze het thuis niet vertrouwen, konden ze bij hem wel onderduiken. Vanaf die tijd is er door Koos veel werk verricht. Joden kwamen en gingen, vaak moesten ze worden geholpen- aan kleding enz. Geallieerde piloten uit neergestorte vliegtuigen werden door Koos geplaatst. Steeds kon men hem op een oude damesfiets dag in dag uit, van het ene adres naar het andere zien gaan. Verschillende malen is de Centrale van L.O'. bij hem aan huis geweest en verschillende vergaderingen werden hier gehouden. Toen de K.P. meer georganiseerd werd, vonden ook daarvan velen een schuilplaats bij hem en zijn oordeel werd steeds op prijs gesteld, hij stond steeds op de bres om de idealen in eigen kring hoog te houden. In de dolle Septemberdagen begaf Koos zich, na enige dagen te voren een gedwongen (Frans- Duitse) matroos ondergebracht te hebben naar Harlingen om nog een matroos op te halen. Onbewust moet hij zich in het spergebied hebben begeven, en hij werd hier dan ook door de Duitsers gearresteerd. Hij heeft het materiaal, dat hij meende bij zich te hebben kunnen vernietigen zoals brieven enz., zodat deze niet in handen der S.D. vielen. Een uiterst pijnlijk moment moet het echter voor hem geweest zijn, toen bleek bij fouillering dat hij nog een armband met opschrift „Oranje" bij zich droeg. Dit is hem dan ook noodlottig geworden. Hij werd overgebracht naar het Politiebureau te Harlingen. Plannen werden gemaakt om hem met behulp der K.P. te bevrijden, doch de volgende dag werd hij ondergebracht bij de Duitse Weermacht, alwaar bevrijding niet meer mogelijk was. In de morgen van Donderdag werd hij onder begeleiding van een S.D.-er en een Opperwachtmeester, een gewezen Nederlander, naar Leeuwarden vervoerd. Op 19 September 1944 werd hij met 2 andere vrijheidshelden gevonden te St. Nicolaasga, gefusilleerd als repressaille voor de tramstaking in Zuidwest Friesland. Hij laat een vrouw en twee kinderen na. Zijn medewerkers en vrienden zullen hem niet vergeten, maar gedenken wat hij voor ons Vaderland heeft gedaan en ook persoonlijk voor hen is geweest. www.spanvis.com/historie-friesland/friese-verzetsstrijders/gaastra-jacobus

Gezin 1

Huwelijkspartner:	Martzen Johannesdr. ten Hoeve	geb. 3 Apr 1912 overl. 15 Apr 1989
Huwelijk:	XXXX	onbekend