Koos Zwart

Geslacht:	Man
Vader:	Johannes Hendrikus Zwart
Moeder:	Irene Vorrink
Geboren:	19 MEI 1947	Amsterdam
Overleden:	8 MEI 2014	Amsterdam
Aantekeningen:	Koos Zwart, die gisteren in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam overleed, was een cannabist in hart en nieren. 'Zonder hem geen gedoogbeleid, geen coffeeshops en geen cannabiscultuur', zegt Derrick Bergman van het Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod. Zwart speelde in 1970 tijdens het Holland Pop Festival ('het Nederlandse Woodstock') in het Rotterdamse Kralingse Bos hoog spel door de politie te garanderen dat er geen drugsdoden zouden vallen - lsd was populair en veroorzaakte nog wel eens een 'down-trip'. Daar zou Zwart met zijn 'anti-flipteam' van vrijwilligers voor zorgen. In ruil zag de politie af van controles. Niemand van de naar schatting 150.000 aanwezigen overleed en het gedoogbeleid ontstond. Henk de Vries legde op het festival via de verkoop van wiet in luciferdoosjes de financiële basis voor coffeeshopketen 'The Bulldog'. De verkoop ging zo voorspoedig dat hij familieleden inschakelde om overal luciferdoosjes te kopen. Amsterdamse beroemdheid Zwart was betrokken bij de oprichting van poptempel Paradiso, schreef in 'Hitweek' en 'Aloha' al over cannabis, maar hij werd pas echt bekend toen hij vanaf begin jaren zeventig wekelijks de 'beursberichten hasj en wiet' voorlas in het Vara-radioprogramma 'In de Rooie haan'. Deze beursberichten leverden internationale media-aandacht op omdat hasj toen nog niet gedoogd werd en ook omdat Zwart zoon was Irene Vorrink, de PvdA-minister van Volksgezondheid in het kabinet-Den Uyl. 'Wat lang geheim is gebleven: hij kreeg de naam Zwart van zijn stiefvader. Zijn echte vader was de dichter Halbo Kool,' zegt Bergman. Kees van Kooten ontkende later dat zijn typetje Koos Koets was geboetseerd naar voorbeeld van Koos Zwart, maar de overeenkomst in uiterlijk, wollige filosofische vergezichten, lijzige spreektrant en 'relaxte' taalgebruik was onmiskenbaar. Zag je Koos Koets, dan zag je Koos Zwart. Afgezien van de beursberichten trad Zwart zelden op de voorgrond. Hij ontwikkelde zich tot vraagbaak voor cannabisondernemers en gebruikers. Bergman: 'Hij was echt iemand die in zijn hoofd leefde. Altijd bezig met wetsteksten en formuleringen.' Talloze coffeeshopeigenaren hadden zijn telefoonnummer bij de hand voor als er strubbelingen waren met gemeenten of na een inval van de politie. Zwart polderde net zolang tot er een regeling kwam die voor beide partijen acceptabel was. Expert Zwart was betrokken bij de oprichting van de Bond van Cannabis Detaillisten (BCD), de eerste organisatie van coffeeshopondernemers in Nederland en adviseur van het PCN, het Platform Cannabisondernemingen Nederland. Bergman: 'Zijn monologen waren zowel geliefd als gevreesd: niemand wist meer van cannabis, coffeeshops en drugsbeleid dan Koos Zwart, maar hij kon er wel heel uitgebreid over oreren. Net als bij Koos Koets dacht je eerst: heeft hij misschien te veel gerookt? Maar hij wist waar hij over sprak.' Zwart woonde tot voor kort in een boerderij in Zevenhuizen. Onlangs ging hij weer in Amsterdam wonen om te strijden tegen de wietpas. 'Ik ga een guerrillagroepje beginnen om de wietpas van tafel te krijgen. Ik moet er nu dicht bovenop zitten.' Zwart, fervent gebruiker van hasj (geen wiet), had al langer suikerziekte en belandde in het ziekenhuis na een infectie aan zijn been. Daar kwam gisteren aan het begin van de middag hartfalen overheen. Voor een jubileumuitzending van het veertigjarige In de Rooie haan kwam Zwart in januari nog één keer naar de De Rode Hoed. Zwart klaagde in de uitzending erover dat Nederland op het gebied van softdrugs achteruit sukkelde en werd ingehaald door vrijzinnige regelgeving in Uruguay en de Amerikaanse staat Colorado. 'De buitenlanden gaan ons inhalen. Het is droevig te moeten melden dat de door 23 burgemeesters vervaardigde plannen, suggesties en adviezen over hun wietverkoopwinkelsysteem door minister Opstelten zijn afgewezen.' De prijs van rode Libanon en Afghaan kregen we in die uitzending niet te horen. 'Prijzen omroepen hoeft niet meer. In elk van de zeshonderd coffeeshops hangt of ligt immers een prijslijst. Drugsvoorlichting moet. Het is telkens weer nodig te waarschuwen voor risico's. Al jaren is het BNN programma Spuiten & Slikken opzienbarend, spraakmakend en discussie bevorderend. Goed zo! Goedemiddag.' (Door: Rob Rombouts)