Philip van Praag
Geslacht: | Man | |
Vader: | Jochem Emanuel van Praag | |
Moeder: | Betje Groenstad | |
Geboren: | 31 MEI 1887 | Amsterdam |
Overleden: | 12 OKT 1942 | Auschwitz |
Beroep: | plateelschilder, siertekenaar | |
Aantekeningen: | Op 31 mei 1887 werd Philip van Praag geboren als eerste kind van Jochem Emanuel van Praag (1861-1924) en Betje Groenstad (1861-1942). Na hem zouden nog zes kinderen volgen. Het gezin woonde in de Rapenburgerstraat in de oude Amsterdamse jodenbuurt. Zijn vader was diamantbewerker en als hij werkeloos was, verkocht zijn moeder, die analfabeet was, textiel op de markt. Philip begon zijn loopbaan bij plateelbakkerij 'Haga' in Purmerend en ging vervolgens naar 'De Distel' in Amsterdam. Deze plateelbakkerij werd gesticht door J.M. Lob. Het was een nieuwe onderneming die in versiering en techniek een eigen richting zocht. Verschillende later bekend geworden schilders waren aan 'De Distel' verbonden. In de avonduren volgde hij de tekenlessen aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam, waar hij van Pieter Dupont (1870-1911) het etsen leerde, een techniek die hij overigens maar weinig heeft gebruikt. Door deze opleiding ontwikkelde hij echter wel de zin voor ornamentiek die zijn latere werk zou beïnvloeden. Zoals zoveel joodse jongeren in die tijd trok het socialisme Van Praag aan. Daarom werd hij lid van de 'Socialistische Jongelieden Vereeniging'. Tot deze vriendenkring behoorden ook I. Monas, die in 1925 met A. Sternheim het blad 'Medezeggenschap' uitgaf en waarvoor Philip het vignet tekende. In 1913 trouwde hij met Marianne Flora Groenstad (1888-1942). Zij was onderwijzeres aan de Sophie Rosenthal Bewaarschool en actief in de SDAP. Het paar vestigde zich in Arnhem waar Philip als plateelschilder in dienst was getreden van de Arnhemsche Fayencefabriek. In zijn Arnhemse tijd begon van Praag met het maken van grafisch werk voor de SDAP en de vakbeweging. Zo maakte hij onder andere deelnemerskaarten voor congressen en een vignet en het zogenaamde Troelstrazegel. In 1917 verhuisde het gezin Van Praag naar Deventer waar van Philip siertekenaar werd bij de Deventer metaalwarenfabriek 'Isala'. Hier ontwierp hij ornamenten voor verlichtingselementen en voor andere 'voortbrengselen op het gebied van op nijverheid toegepaste kunst'. Na het faillissement van 'Isala' in 1927 ging hij zelfstandig als reclame- en siertekenaar werken. De Jugendstilachtige band van de uitgaven van de Wereldbibliotheek is van zijn hand. De verzorging van het bondsblad van de Centrale Nederlandse Ambtenaarsbond (CNAB) werd hem opgedragen naar aanleiding van een prijsvraag in 1929, waarbij Fré Cohen deel uitmaakte van de jury. Gedurende 20 jaar heeft de bond van Praags tekeningen gebruikt. Na de oprichting in 1924 van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling (IVAO) verzorgde Van Praag hiervoor onder andere de lidmaatschapsboekjes, de contributiezegels, het zegel voor culturele opbouw (scholenzegel) en de bladwijzer die het IVAO in 1934 als jubileumuitgave aan alle leden verstrekte. Ook stelde Van Praag enkele syllabi voor het IVAO samen over onder andere woninginrichting en een ex-libris. Het eerste ontwerp van Van Praag voor een eigen ex-libris is uit 1906. Hij heeft er in het totaal ongeveer vijftig ontworpen. In de crisisjaren echter bleven de opdrachten uit en Van Praag voelde de oorlogsdreiging duidelijk naderen. In zijn werk is dit overigens niet zichtbaar. Hij behield zijn geloof in het socialisme. Vanuit een werkkamp in Hummelo, vanwaar hij werd doorgezonden naar het vernietigingskamp Auschwitz, stuurde hij aan zijn vrienden nog een linoleumsnede in zwart met een vuurrode geranium. Pilip van Praag werd op 12 oktober 1942 in Auschwitz vermoord. |
Gezin 1
Huwelijkspartner: | Marianne Flora Groenstad | geb. 15 Feb 1888 overl. 12 OKT 1942 |
Huwelijk: | 12 Nov 1913 | Amsterdam |
Kinderen: | ||
Philip van Praag | geb. 12 Dec 1914 overl. 5 Feb 2000 |