Max Leon Stibbe

Geslacht:	Man
Vader:	David Gerhard Stibbe
Moeder:	Marie Antoinette Knoch
Geboren:	11 Juni 1898	Padang Pandjang, Sumatra, Ned. Indië
Overleden:	20 Aug 1973	Pretoria, Zuid Afrika
Aantekeningen:	Max Stibbe behoorde tot de eerste Vrije Schoolleraren in Nederland, was in vele landen actief voor de antroposofische pedagogie en werkte enkele menskundige aspecten verder uit. Max Leon Stibbe werd in Padang, Indonesië, de toenmalige Nederlandse kolonie, geboren. Op 13-jarige leeftijd ging hij voor zijn verdere opleiding naar Nederland. Hij woonde bij de burgemeester van Rotterdam, Drooglever Fortuyn, wiens vrouw antroposofe was. Tijdens zijn rechtenstudie, vroeg ze hem naar Dornach te gaan en haar verslag te doen van de conferentie aldaar. Hij bleef drie maanden, nam deel aan kunstzinnige cursussen, studeerde antroposofie en werd lid van de Antroposofische Vereniging. Na een jaar gewerkt te hebben op een advocatenkantoor in Den Haag, nam hij deel aan de voorbereidingen van de eerste Vrije School in Nederland, ook in Den Haag. Binnen 3 maanden deed hij examen als onderwijzer. Hij was lid van het eerste bestuur van de in 1923 opgerichte Landelijke Vereniging en actief deelnemer aan de Kerstconferentie in 1923/24. Op 9 september 1923 werd hij klassenleraar tot hij, kort voor de Tweede Wereldoorlog, terugkeerde naar Indonesië. In 1939 verliet hij Europa vanwege zijn Joodse afkomst. In Jakarta richtte hij een pedagogisch adviesbureau op, maar al spoedig werd hij door de Japanse bezetter in een kamp geïnterneerd, waar hij voor zijn lotgenoten een initiatief ontplooide, dat leidde tot een actief cultureel en geestelijk leven. Vanaf 1947 werkte hij weer in Nederland en gaf impulsen aan de Vrije Scholen in Amsterdam en Haarlem. Hij publiceerde over pedagogie, over Geert Groote en de 'Broeders des gemeenen levens' en andere Nederlandse geestelijke stromingen. Hij hield voordrachten, was redacteur van het tijdschrift dat door de Vereniging van Reformscholen in Nederland werd uitgegeven, een vereniging waar hij medeoprichter van was. Het was zijn streven de Vrije Schoolbeweging met gelijkgezinde, andere stromingen in contact te brengen. In de jaren zestig bereisde hij verschillende werelddelen om daar voor de antroposofie en de pedagogie te werken. Na enkele jaren in Sao Paolo/Brazilië te hebben gewerkt, ging hij naar Zuid-Afrika, in het spoor van >Willem Zeylmans van Emmichoven, met wie hij zich zeer verbonden voelde. Vanuit Kaapstad trok hij aan het eind van zijn leven, net als destijds de Nederlandse boeren, oostwaarts en stichtte nog op 70-jarige leeftijd een school in Pretoria. In deze eerste, door hem zelf opgerichte school, kon hij zijn pedagogische ideaal het krachtigste gestalte geven: opvoeden behoorde ook altijd genezen te zijn. Kinderen met zeer verschillende capaciteiten, maar ook met verschillende beperkingen, bracht hij samen. Stibbe vond overal mensen, en vooral jonge mensen, die hij enthousiast kon maken voor de antroposofie en de Vrije Schoolpedagogie. Hij had de gave, mensen verantwoordelijkheid te geven, waardoor zij hun mogelijkheden verder konden ontwikkelen. Door het vertrouwen dat hij ze schonk, lukte het ze bijna altijd de hun gestelde taken uit te voeren. In de onderbouw, waar hij zelf actief was, was het zijn diepe wens om het advies van Rudolf Steiner op te volgen en het onderwijs te baseren op de differentiatie van de temperamenten. Alle vakken werden vanuit dit gezichtpunt opnieuw geïnterpreteerd en Stibbe gaf zijn ervaringen door in cursussen en seminars. Daarnaast leverde hij een belangrijke bijdrage aan de Vrije Schoolpedagogiek door een nieuwe menskundige blikrichting voor de bovenbouw te ontwikkelen en in praktijk te brengen. Zoals de temperamenten volgens de vier elementen vuur, lucht, water en aarde kunnen worden gedifferentieerd, zo is de ziel drager van zeven kwaliteiten. Deze zijn bijvoorbeeld in de tonen van de muziek of in de zeven kleuren van de regenboog terug te vinden. Want door de ziel staat de mens onder invloed van de planeten. Bij jonge mensen in de puberteit en de adolescentie kan worden waargenomen welke planetenkrachten sterk en welke zwak in hun ziel leven. Door bepaalde vraagstellingen en taken, en door de didactiek van de verschillende vakken kan de pedagogie daar individualiserend op aansluiten. De vruchtbaarheid van deze gezichtspunten heeft tot op heden vooral in Nederland weerklank gevonden. Max Stibbe was een begaafd redenaar en kon dankzij zijn initiatiefkracht in korte tijd veel voor elkaar krijgen. Hij was een strijder voor de antroposofie. Uiteraard was er ook een schaduwzijde. Door zijn daadkrachtige optreden ontstonden er niet zelden conflicten. Hij kon in zijn drang naar vernieuwing iets dat net was opgebouwd ook weer kapot maken - maar koos vaak op het juiste moment alweer een nieuw werkterrein. Max Stibbe stierf op 75-jarige leeftijd. Dit gebeurde in zijn klas, vlak nadat hij een bordtekening had voltooid van een Portugees handelsschip, ter voorbereiding van een lesperiode over de ontdekkingsreizen. Joop van Dam http://www.antroposofie.nl

Gezin 1

Huwelijkspartner:

Elizabeth Knottenbelt

Gezin 2

Huwelijkspartner:	Pauline Wilhelmina Louise Hoorweg	geb. 24 Nov 1892
Huwelijk:	30 Juli 1924	Den Haag
Kinderen:
	Conrad Michael Stibbe	geb. 7 Sept 1925 overl. 22 OKT 1984
	Adolf Arthur Stibbe	geb. 15 Sept 1930

Gezin 3

Huwelijkspartner:	Johanna Frieda Ruth Eimer	overl. 28 Apr 1984
Huwelijk:	4 Apr 1936	Lambeth, Londen
Kinderen:
	Rudolf Christiaan Stibbe	geb. 22 MRT 1947
	Ilmi Theodorsa Stibbe	geb. 17 Jan 1937
	Auri Johanna Stibbe	geb. 20 Sept 1938 overl. 27 OKT 1984
	Alexander Johannes Stibbe	geb. 2 Juli 1940 overl. 4 Apr 1988